21. yy Fayda Modeli

21. yy  Fayda  Modeli

            3 boyutlu filmler, 3 boyutlu ekran tasarımları, 3 boyutlu oyunlar, 3 boyutlu nesneler ... 3 boyut kavramı artık hayatımızda. Analitik geometride (x,y,z) koordinatları en,boy ve yüksekliği(derinliği) temsil eder. 3. boyutu interaktifliğin boyutu olarak da görebiliriz, çünkü 3. boyut nesnelerin duyusunu aktifleştiriyor. Bir film izliyoruz sanki içindeyiz, bir resme bakıyoruz sanki gerçekten o ortamdayız, bir nesneyi elimize alıyoruz sanki canlı... -mış gibi, -miş gibi değil artık hayatlarımız. Daha kapsamlı, daha duygu dolu, daha duyarlı, daha farkında ... Beklentilerimiz de gelişen teknoloji ile birlikte yükseldi tabiki. 3 boyutlu fayda modelinde anlatmak istediğim geleneksel anlayışın yanında bilişsel bir anlayış, duygusal bir anlayış kazanmak.

 

            3 Boyutlu Fayda Modeli'nde;

 

a- 1. Boyut: Gözle görülen: Fiziksel fayda, temel ihtiyaca hizmet eden. Örneğin, karnımız acıkıyor bir yemek yiyoruz. Bu bir fast food türü yemek olabilir veya bir ev yemeği olabilir. Amaç doymak.

 

b- 2.Boyut: Çapraz fayda, temel ihtiyacımız giderilirken yanında sağladığımız diğer fayda. Mesela ev yemeği yersek aynı zamanda sağlıklı beslenmiş oluruz ve sağlığımızın korunması için de bir adım atmış oluruz.Fast food türü bir yemek yersek sağlığımızı korumak adına yanlış bir hareket yapmış oluruz. Burdan şöyle bir çıkarım da
yapabiliriz. Faydasız olan bir şeyin, çapraz faydası da faydasızdır. Aynı anda iki yanlış ve zararlı harekete ve sonuca çıkıyoruz.

 

c- 3. Boyut: Gelecekteki fayda artı öngörülebilir fayda toplamına  sürdürülebilir fayda diyebiliriz. Sürdürülebilir fayda gelecekte de yeri olan, sürdürülebilir duygu ve düşüncelerdir. Kültür-yüzyıl-teknoloji-din-yaş-cinsiyetten bağımsız yaşayabilen, her koşulda kendisine bir yaşam alanı bulabilen, sürüngen beyni ihmal etmeyen ama onu kontrol etme bilincinde olan, kontrol delisi yerine denge sağlayıcı faktörü olan bilişsel bir faydadır. Örneğin yukarıdaki örnekten yola çıkarak yediğimiz yemekte kullanılan sebzelerin toprak ekolojisine zarar vermeden yetiştirildiğini, tarımsal ve zirai ilaçlar kullanılmadan yetiştirildiğini düşünelim. Toprağı koruyarak , onun veriminin devamını ve beslediği canlıların yaşam alanlarının devamlılığını sağlamış oluruz. Daha uzun vadede çocuklarımıza sağlıklı tarım alanları bırakmış oluruz. Örnekler her alan için çoğaltılabilir tabiki.

 

          Yeni yılda sürdürülebilirliği olan ilişkiler, duygular, başarılar, sağlık ve mutluluk diliyorum.